دنیای بورس | همزمان با آغاز عرضه های بزرگ سهام در قالب صندوق های سرمایه گذاری ETF در بورس، حالا اما اقتصاددانان و تحلیلگران نسبت به این نوع از واگذاری خُرده می گیرند و آن‌را علاوه بر اینکه دارای اشکال و ایراد میدانند بلکه تاکید دارند این نوع از واگذاری ها که با حفظ مدیریت دولت در صندوق ها همراه است، ممکن است چالش های متعددی پیش روی اقتصاد ایران قرار دهد.
برخی حتی از آن با عنوان خشت کج واگذاری و برخی از آن با عنوان فرصت سوزی در چابک سازی یاد می کنند. در این خصوص «دنیای بورس» به سراغ فعالان بازار سرمایه رفته تا بداند که آیا آغاز عرضه بزرگ سهام به مذاق بورس بازان خوش آمده است و اساسا از نگاه آنان ابهامات این عرضه بزرگ در چیست. در زیر نظرات مربوط به فعالان بازار سرمایه آمده است:
مساله اصلی بازار چیست
همایون دارابی | فعال بازار سرمایه
ETFهای سهام دولتی از چند نظر قابل توجه است اول اینکه نفس رویکرد دولت به فروش سهام به عنوان یک روش سالم جبران کسری بودجه که آثار تورمی ندارد قابل تقدیر است هر چه دولت سهام شرکتهای بیشتری را در بازار عرضه کند هم گام بلندی برای کاهش تصدی گری دولتی به شمار می رود بخصوص که نحوه قیمت گذاری و تخفیف لحاظ شده کاملا به نفع خریداران است اما در همین حال ابهاماتی نیز وجود دارد مساله بازار گردانی این صندوق اهمیت دارد به‌خصوص اگر قیمت سهام در بازار کاهش پیدا بکند از این رو راهکار بازار گردانی و حفظ نقدشوندگی صندوق دارای اهمیت است.
در همین حال ساختار کنونی صندوق در برگیرنده تداوم مدیریت دولتی علی رغم فروش دارایی و سهام بنگاههای لحاظ شده در پرتفوی این صندوق هاست از دید بخش خصوصی موضوع واگذاری مدیریت دارای اهمیت است چون در سایه واگذاری مدیریت و افزایش بهره وری است که دارندگان یونیتهای این صندوقها می توانند بازدهی مناسب و بلند مدتی را تجربه کنند.
نکته مغفول کجاست
مهدی طحانی | مدیریت سرمایه کیان
نفس واگذاری بخشی از مالکیت دارایی به مردم توسط دولت کار درستی است. البته از دید برخی هم شیوه مدیریت دارایی توسط دولت نیز با توجه به تجربه بخش خصوصی در این عرصه که نتوانست کار به درستی انجام شود و حتی در جایی بقای شرکت ها را هم به مخاطره انداخت، میتواند قابل دفاع باشد. اما کاش دولت در مراحل قبل‌تر فراخوان عرضه بلوک های سهام را میداد تا افراد حرفه ای بلوک ها را خریداری می کردند بعد برنامه های دیگر عرضه طراحی میشد.
البته نفس اینکه دولت به سمت خرده فروشی ها رفته است، به نظر روش خوبی است، اما نکته اینجاست که بازار سرمایه دست دولت را به اصطلاح خوانده است؛ قبل از هر چیز باید بازار سهام آماده مقوله عرضه‌ها میشد، بعد مردم یونیتهای سرمایه گذاری را با سنجیدن رویکرد و نگاه بلندمدت بخرند تا از احساس سرخوردگی سرمایه گذار و حاکم شدن هیجان در بازار به دور بود.
در واقع می توان گفت با این نوع از رفتار، جامعه سرمایه گذار به سمت شناسایی سود در کوتاه مدت سوق داده میشود. البته در شرایط کنونی اقبال بازار به سمت سهام بزرگ چرخیده و همین مساله سهام کوچک را نیز با خود رشد داده و در مجموع به نظر از بنیادی شرایط را بهتر کرده است.
دولت باید راهکاری ارایه دهد که افزایش قیمت شرکت ها در ترازنامه آن ها دیده شود تا سرمایه گذار حرفه ای با نگاه بلندمدت به بازار نگاه کند، در واقع نکته مغفول این است که قیمت ها شاخص و راهنمای واقعیت اقتصادی نیست و همین میتواند ما را با خطا روبه رو سازد.
پرسش اصلی چیست
حسن رضایی‌پور | کارشناس بازار سرمایه
پذیره نویسی و واگذاری سهام بانکها در قالب صندوق سرمایه گذاری در حالی آغاز شد که برای فعالان همچنان ابهاماتی در این واگذاری از دید فعالان بازار سرمایه وجود دارد.
نخست اینکه مطابق دستورالعمل پذیره نویسی، صدور و ابطال صندوق های سرمایه گذاری ارکان صندوق، نحوه اداره وجوه و ... در قالب امید نامه برای سرمایه گذاران منتشر می شد. چرا که مدیریت صندوق نقش تعیین کننده در بازده دارایی های صندوق دارد. همچنین اداره دولتی صندوق با وضعیت قبل تفاوتی نخواهد داشت و صرفا تامین مالی برای دولت اتفاق افتاده است.
روند تاسیس، تامین مالی و تملک سهام به گونه ای اتفاق افتاد که حجم واحد های سرمایه گذاری صندوق مشخص نشده و آورده (میزان سهام موجود در صندوق) یا ارزش سرمایه گذاری در هنگام پذیره نویسی برای سرمایه گذار مشخص نیست. به گونه ای که با هیچ تحلیلی نمیتوان به ارزش واحدهای سرمایه گذاری صندوق رسید.ابهام در محاسبه ارزش واحدهای سرمایه گذاری ابهام دیگری در محاسبه تخفیف 20 درصد برای سرمایه گذار بوجود آورده است.
همچنین با توجه به رشد 10 روز قبل از پذیره نویسی (همزمان با اطلاع رسانی دولت برای پذیره نویسی) قیمت سبد سهام ارائه شده بیش از 40 درصد رشد داشته است. حال این سوال مطرح است که با توجه به صف های سنگین تشکیل شده در این مدت مستقیما سهم به متقاضیان واگذار نشد؟